EMDR
Wat is EMDR?
EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) is een therapie voor mensen die last blijven houden van de gevolgen van ingrijpende ervaringen zoals: een geweldsmisdrijf, ongeval, zware en pijnlijke medische ingrepen, verlieservaringen, werk gerelateerde gebeurtenissen en andere schokkende of schaamtevolle ervaringen. Ook jeugdervaringen zoals pesten, mishandeling of emotionele verwaarlozing kunnen in het hier-en-nu nog veel invloed hebben op iemands leven.
EMDR is een relatief nieuwe therapie. Het is in 1989 ontwikkeld door de Amerikaanse psychologe Francine Shapiro. In de jaren daarna is deze therapie verder uitgewerkt en zijn protocollen ontwikkeld.
Waarvoor is EMDR bedoeld?
Wanneer u iets ingrijpends meemaakt is het vaak mogelijk dit op eigen kracht te verwerken. Soms ontwikkelen zich echter direct aansluitend aan de gebeurtenis, of soms enige of zelfs lange tijd erna, psychische klachten. Deze klachten kunnen bestaan uit:
- zich opdringende herinneringen aan de schokkende gebeurtenis
- angstwekkende beelden (herbelevingen; ‘flashbacks’)
- nachtmerries.
- angst- en schrikreacties (té heftig reageren op zaken in het hier-en-nu)
- vermijdingsreacties
We spreken dan van een ‘post traumatische stress-stoornis’ (PTSS). EMDR kan deze klachten verminderen. Ook andere klachten zoals: vermijdingsgedrag, somberheid, gevoelens van angst, schaamte, verdriet, schuld of boosheid kunnen met EMDR behandeld worden wanneer ze het gevolg zijn van één of meer beschadigende ervaringen. Daarmee worden gebeurtenissen bedoeld die dusdanige sporen hebben nagelaten in het geheugen van de persoon, dat hij of zij er nu nog steeds last van heeft. Door middel van EMDR helpt de therapeut de cliënt om deze gebeurtenissen te verwerken, zodat de klachten verminderen of zelfs helemaal verdwijnen.
EMDR is een kortdurende therapie. Bij een eenmalige ingrijpende gebeurtenis, die niet al te lang geleden heeft plaatsgevonden zijn soms één of een klein aantal sessies al voldoende. Wanneer het trauma langer geleden en/of over een langdurige periode heeft plaats-gevonden dan zijn uiteraard meer sessies nodig.
Er is veel wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de werkzaamheid van EMDR, hieruit is gebleken dat de meeste cliënten goed op EMDR reageren.
Wanneer u start met therapie en blijkt dat uw klachten mogelijk met een schokkende gebeurtenis in uw leven verband houden dan zal de therapeut een uitgebreide intake doen, hierin wordt veel aandacht besteed aan de oorzaak en achtergronden van de klachten. Aan de hand van uw klachten, de ernst ervan en uw draagkracht zal de therapeut, in overleg met u, een inschatting maken of EMDR geschikt en noodzakelijk is.
Hoe gaat EMDR in z’n werk?
De therapeut vraagt u aan de gebeurtenis terug te denken inclusief de beelden, gedachten en gevoelens die u daarbij ervaart. Vervolgens wordt het verwerkingsproces opgestart waarbij de therapeut een afleidende stimulus toepast, dit kan op verschillende manieren:
- de therapeut beweegt zijn hand op ongeveer 30 centimeter afstand, voor uw gezicht langs, heen en weer. U wordt gevraagd met uw ogen de hand te volgend.
- of u krijgt een koptelefoon op waarbij u afwisselend rechts en links piepjes te horen krijgt
- of de therapeut geeft u afwisselend klopjes op uw linker en rechter been.
Na elke set bewegingen, klopjes of piepjes wordt er even rust genomen. De therapeut vraagt u vervolgens welke gedachten, beelden of gevoelens naar boven komen. De EMDR procedure brengt doorgaans een stroom van gedachten en beelden op gang, maar soms ook gevoelens en lichamelijke sensaties. De therapeut vraagt u zich te concentreren of datgene wat er naar boven komt, net zo lang tot dit vermindert of verandert. De therapeut vraagt u na elke set u te concentreren op de meest opvallende verandering, waarna er een nieuwe set volgt. Dit leidt ertoe dat de nare herinnering haar kracht en emotionele lading verliest, de heftige gevoelens doven als het ware uit. U kunt makkelijker aan de oorspronkelijke gebeurtenis terugdenken zonder dat dit heftige emoties oproept. De traumatische gebeurtenis krijgt hierdoor een andere, minder bedreigende, betekenis en hiermee een plek in uw levensgeschiedenis.
Eén EMDR sessie duurt gemiddeld, inclusief voorgesprek 1,5 uur.
De effecten van een EMDR behandeling kunnen nog enige tijd doorwerken. Sommige cliënten zijn na de behandeling moe of hebben hoofdpijn. Ook kunnen er nieuwe beelden of gevoelens naar boven komen, dit betekent dat de behandeling in de hersenen nog doorwerkt. Deze klachten houden over het algemeen niet langer dan 2 à 3 dagen aan. In de hersenen werkt een behandeling nog langer door, daarom is het aan te bevelen om, indien nodig, een volgende EMDR behandeling pas na 2 weken in te plannen. Dan is er als het ware een nieuw evenwicht ontstaan. Het is aan te bevelen na de behandeling een dagboekje bij te houden en op te schrijven wat er naar boven komt, dit kan de volgende zitting aan de orde komen. Ook heeft u de eerste 2 à 3 dagen dagelijks telefonisch contact met de therapeut.
Wat is het werkingsmechanisme van EMDR?
Vermoedelijk wordt het effect van EMDR veroorzaakt door een combinatie van ‘denken aan de traumatische gebeurtenis’ en de aandacht voor de afleidende stimulus, waardoor de hersenen a.h.w. worden geactiveerd en het natuurlijk verwerkingssysteem wordt gestimu-leerd. Er wordt nog steeds wetenschappelijk onderzoek verricht naar de effecten van EMDR.
